Jeżeli wykonane badania wykazały u Pani/Pana obecność zmian destrukcyjnych w zakresie kręgów, które konsultujący neurochirurg zakwalifikował do lecz. operacyjnego metodą : wertebroplastyki , to powinniście Państwo poznać związane z tym postępowaniem informacje, typowe powikłania i skutki planowanego leczenia, abyście Państwo mogli podjąć świadomie decyzję o wyrażeniu zgody na proponowany zabieg. Zamieszczone poniżej informacje mają pomóc przygotować się do rozmowy z lekarzem neurochirurgiem, w której będziecie Państw mogli uzyskać odpowiedzi na szczególowe pytania dotyczące planowanego zabiegu oraz rokowania.
Cel operacji:
Zabieg przezskórnej wertebroplastyki polega na podawaniu do wnętrza jednego lub kilku trzonów kręgów cementu akrylowego /metylmetaakrylatu-PMMA/. Dzięki takiej metodzie uzyskujemy efekt podporowy-zabezpieczający trzon przed złamaniem oraz efekt przeciwbólowy. Uzyskanie efektu przeciwbólowego przy zastosowaniu iniekcji PMMA tłumaczy się m.in. termicznym uszkodzeniem zakończeń nerwowych w tkankach w czasie polimeryzacji cementu akrylowego. Efekt termiczny powoduje również obliteracje naczyń co ma znaczenie przeciwnowotworowe. Dotrzonowe podanie cementu akrylowego zapobiega ponadto wtórnej deformacji trzonu kręgowego i odtwarza jego wysokość – szczególnie w przypadku poszerzenia procedury o kyfoplastyke balonową. U niektórych pacjentów zabieg wertebroplastyki uzupełnia się kyfoplastyką. Podczas zabiegu kyfoplastyki przed właściwą wertebroplastyką (czyli przed aplikacją cementu do złamanego trzonu), specjalnym balonem redukuje się złamanie podwyższając zapadnięty (złamany kompresyjnie) trzon kręgu. Obie procedury wykonywane są metodą przezskórną pod kontrolą cyfrowego aparatu rentgenowskiego.
Rozpoznanie stanowiące wskazanie do leczenia operacyjnego: Zabieg przez skórnej wertebroplastyki stosuje się w przypadkach złamań kompresyjnych kręgów /np. w przebiegu osteoporozy lub urazów/- gdy nie dochodzi do wgłobień dokanalowych i ucisku na struktury nerwowe kregosłupa oraz w przypadkach destrukcji trzonów kregów /m.in. naczyniaki trzonów ( zmiany łagodne) , zmiany nowotworowe pierwotne ( szpiczak) i zmiany wtórne - przerzutowe do kręgosłupa/.
Przebieg operacji:
Planowany zabieg operacyjny odbywa się w znieczuleniu ogólnym (narkozie), z monitorowaniem najważniejszych parametrów życiowych chorego, znacznie rzadziej i zasadniczo tylko w przypadku zmian jednopoziomowych wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym.
O szczegółach i ryzyku postępowania znieczulającego opowie Państwu lekarza anestezjolog.
Zabieg operacyjny wykonywany jest w ułożeniu chorego na brzuchu.
Do lokalizacji kręgów wykorzystywany jest pojedynczy tor wizyjny na ramieniu C /promieniowanie rentgenowskie/.
Pod kontrolą radiologiczną, po nacięciu skóry na długości do 0.5 cm po uprzednim chirurgicznym przygotowaniu pola operacyjnego wprowadzane są troakary /specjalne igły do podawania cementu akrylowego do trzonów, kontrolując położenie igły w trzech projekcjach: przednio-tylnej, skośnej i boczne
W zależności od stanu miejscowego i lokalizacji operowanego kręgu wykorzystywany jest dostęp do trzonu przez nasadę lub bezpośrednio przez tylną powierzchnię trzonu. Cement akrylowy wprowadzany jest dotrzonowo pod kontrolą radiologiczną w niektórych przypadkach uzupełnioną o wcześniejszą diagnostykę z podaniem kontrastu, co pozwala na ocenę stopnia wypełnienia trzonu cementem i zaprzestanie podawania w razie stwierdzenia wycieku kontrastru lub cementu poza trzon kręgu. W miejscu wkłucia troakarów po zabiegu zakładane są opatrunki.
Aby odpowiednio wcześnie rozpoznać zaburzenia mogące wystąpić po operacji i natychmiast prawidłowo je leczyć będzie Pani/Pan obserwowana/y na sali intensywnego nadzoru (na odcinku pooperacyjnym).
Po zabiegu, w zależności od przedoperacyjnego stanu neurologicznego i osiągniętego wyniku leczenia, chorzy są pionizowani w pierwszej dobie po zabiegu operacyjnym.
W pierwszej dobie po zabiegu, przy niepowikłanym przebiegu pooperacyjnym, rutynowo planowany jest wypis chorego do domu
WERTEBROPLASTYKA trzonu TH-10
Z jakimi komplikacjami należy się liczyć?
Pomimo dużej staranności w czasie operacji i po operacji może dojść do powikłań, które przeważnie są natychmiast rozpoznawane i leczone. O ryzyku i powikłaniach mogących wystąpić przy proponowanej operacji lekarz będzie rozmawiał z Panią/Panem w czasie rozmowy wyjaśniającej.
Możliwe powikłania podczas operacji
Powikłania związane z podawaniem cementu akrylowego do trzonów występują stosunkowo rzadko, najmniej ok. 5 % występuje u chorych ze złamaniem trzonów w przebiegu osteoporozy, do 40 % u chorych z naczyniakami kręgów. Najwięcej powikłań (do 70%) występuje u chorych z przerzutami nowotworowymi do trzonów. Jest to związane ze specyfiką choroby nowotworowej, znacznym zniszczeniem tkanki kostnej przez nowotwór i stanem ogólnym chorych.
Powikłania dotrzonowego podawania cementu akrylowego można podzielić na:
- Powikłania związane z techniką samego zabiegu. Najczęściej występują krwiaki w miejscu wkłucia oraz uszkodzenia worka oponowego z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego.
- Powikłania związane z wyciekiem cementu. To jedno z najpoważniejszych powikłań. Wyciek cementu może wystąpić do różnych kopartmentów: do kanału kręgowego, do przestrzeni międzytrzonowej, do tkanek miękkich okołokręgosłupowych, do splotów żylnych. Objawy zależne są od wielkości i miejsca wycieku, ale najczęściej są bezobjawowe. W przypadku wystąpienia objawów korzeniowych i ucisku rdzenia kręgowego należy w trybie pilnym odbarczyć operacyjnie kanał kręgowy. Może to być wykonane w czasie trwającego zabiegu lub po zabiegu / w zależności od rozległości i miejsca wycieku cementu akrylowego oraz objawów neurologicznych/
Możliwe powikłania po operacji
- Krwiak rany operacyjnej
- Uszkodzenie nerwów czuciowych/ruchowych w okolicy operowanej. Uszkodzenie może być przemijające i ustępować zwykle po kilku miesiącach lub trwałe.
- Zaburzenia gojenia się rany, np. na skutek infekcji może dojść do zropienia rany
- Powikłania ogólne - należą do rzadkości. Wśród nich wyróżnić możemy: zapalenie śródpiersia, powikłania sercowo-naczyniowe, zatorowość, zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc, odmę opłucnową, niedoczynność tarczycy, udar mózgu.
Powyżej opisane komplikacje mogą powodować konieczność ponownych operacji.
Rokowanie po operacji
Rokowania po wykonanym zabiegu uzależnione są od rozpoznania choroby podstawowej, stopnia jej zaawansowania, stanu ogólnego pacjenta. W zależności od charakteru choroby istnieje możliwość potrzeby leczenia dodatkowego (np. w przypadku procesu nowotworowego radioterapia, leczenie izotopowe, kolejna operacja, itp )