1. Galwanizacja
jest to zabieg elektroleczniczy, polegający na przepływie prądu stałego w ciele pacjenta pomiędzy dwoma elektrodami. Prąd stały podczas przepływu nie zmienia kierunku i natężenia.
Działanie prądu stałego na organizm:
- działanie przeciwbólowe
- rozszerzenie naczyń krwionośnych
- usuwanie produktów przemiany materii
- przyśpieszenie i poprawa procesów wewnątrzkomórkowych
- zwiększenie dopływu krwi tętniczej do tkanek i zwiększenie odpływu z nich krwi żylnej i limfy
- poprawa funkcji odżywczych tkanek
- przyśpieszanie procesów gojenia się zarówno tkanek miękkich (mięśnie, więzadła, ścięgna) oraz kości.
- Zmiana pobudliwości nerwów i mięśni.
2. Jonoforeza
jest to zabieg elektryczny, w którym wykorzystuje się prąd stały (galwanizacja) w celu wprowadzenia środków farmakologicznych do tkanek – np. Leki przeciwbólowe, przeciwzapalne.
Działanie prądu stałego na organizm:
- rozszerzenie naczyń krwionośnych
- działanie przeciwbólowe
- usuwanie produktów przemiany materii
- przyśpieszenie i poprawa procesów wewnątrzkomórkowych
- poprawa funkcji odżywczych tkanek
- przyśpieszanie procesów gojenia się zarówno tkanek miękkich (mięśnie, więzadła, ścięgna) oraz kości.
- Zmiana pobudliwości nerwów i mięśni.
- Wprowadzanie leków przeciwzapalnych, przeciwreumatycznych, przeciwbólowych, zmiękczających blizny, rozszerzających naczynia krwionośne.
3. Prądy Diadynamiczne (DD, Bernarda)
Powstałe w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50 Hz. Posiadają dwie składowe – prąd stały i prąd sinusoidalnie zmienny. (nałożenie się prądów). Działanie biologiczne prądów DD polega na:
- działaniu przeciwbólowym (podwyższenie progu odczuwania bólu)
- rozszerzeniu naczyń krwionośnych
- zwiększeniu, bądź zmniejszeniu napięci mięśni.
- Stymulacji mięśni.
- Efekcie przeciwzapalnym
- efekcie przeciwobrzękowym
- poprawa trofiki tkanek
4. Prądy interferencyjne
nazywane są również Nemecka. Jest to zabieg elektroleczniczy, w którym stosuje się prądy średniej częstotliwości. Powstają w ciele pacjenta w wyniku nakładania się dwóch prądów płynących w dwóch niezależnych obwodach zabiegowych. Celem stosowania tych zabiegów jest:
- działanie przeciwbólowe
- poprawa trofiki tkanek miękkich
- pobudzanie do skurczu mięśni odnerwionych i w zaniku prostym
- poprawa ukrwienia tkanek
- wzmożenie przemiany materii
- przyśpieszanie resorpcji wysięków i obrzęków
5. Przezskórna stymulacja nerwów TENS
jest to metoda elektroterapii służąca do zwalczania bólów ostrych i przewlekłych, w której stosuje się prądy impulsowe małej częstotliwości wytwarzane przez stymulatory. Elektrody umieszcza się w miejscach bólowych, wywołujących ból, lub wzdłuż przebiegu nerwu czuciowego zaopatrującego bolesną okolicę. Działanie biologiczne prądów TENS polega na:
- pobudzeniu miejscowego ukrwienia – przyśpieszenie gojenia, usunięcie obrzęków
- zapobieganie zanikom mięśniowym – utrzymanie mięśni w ruchu bez obciążania stawów
- lepsze odżywianie tkanek
- szybkie usunięcie produktów przemiany materii i procesów zapalnych
- działanie przeciwbólowe
- regulowanie napięcia
Technika zabiegu : Wyróżnia się 4 typy ułożeń:
- na odpowiednim dermatomie,
- przykręgosłupowo,
- na przebiegu nerwu obwodowego,
- „na krzyż” wokół miejsca bólu.
Elektrody nie powinny być ułożone poniżej miejsca bólu. Możliwe jest ułożenie 2 lub 4 elektrod. Lepsze działanie terapeutyczne wykazuje ułożenie czteroelektrodowe ze względu na większy obszar działania. Do tego celu używa się dwóch sprzężonych ze sobą obwodów elektrycznych. Anodę układa się zazwyczaj przykręgosłupowo, a katodę na przebiegu nerwu obwodowego.
6. Elektrostymulacja
Zabieg leczniczy w którym wykorzystuje się prąd impulsowy celem wywołania skurczu mięśni. Aparat wytwarzający ten prąd to elektrostymulator. Działanie elektrostymulacji polega na:
- stymulacji mięśni, w których doszło do zaburzenia przewodnictwa nerwowego.
- Stymulacji mięśni zdrowych (w zaniku prostym) lub nieznacznie odnerwionych
7. Ultradźwięki
są to drgania mechaniczne o częstotliwości wyższej niż 20 kHz. Jest to zabieg, który jest rodzajem mechanoterapii. W wyniku przejścia fali ultradźwiękowej do tkanek, dochodzi do powstawania w nich ciepła oraz do zjawiska określanego mikromasażem. Zabieg ten niesie za sobą działanie:
- Przeciwbólowe
- Przeciwzapalne
- Przyśpieszenie przepływu limfy w naczyniach limfatycznych i zwiększenie procesów wchłaniania
- Wytworzenie stanu przekrwiennego i powstaniu ciepła w tkankach
- Przyśpieszenie gojenia się ran
- Zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach
- Zmniejszenie napięcia mięśni
8. Fonoforeza
Jest to zabieg ultradźwiękowy, podczas którego wprowadza się do tkanek środki farmakologiczne (żele, maści, kremy o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym itd.) Ultradźwięki to drgania mechaniczne o częstotliwości wyższej niż 20 kHz. W wyniku przejścia fali ultradźwiękowej do tkanek, dochodzi do powstawania w nich ciepła oraz do zjawiska określanego mikromasażem. Zabieg ten niesie za sobą działanie:
- Przeciwbólowe
- Przeciwzapalne
- Przyśpieszenie przepływu limfy w naczyniach limfatycznych i zwiększenie procesów wchłaniania
- Wytworzenie stanu przekrwiennego i powstaniu ciepła w tkankach
- Przyśpieszenie gojenia się ran
- Zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach
- Zmniejszenie napięcia mięśni
9. Laseroterapia
Zabieg ten polega na stymulowaniu chorobowo zmienionych tkanek promieniowaniem laserowym. Jest to sztucznie wzmocnione światło oddziałujące na elementy komórkowe, którego działanie biologiczne polega na:
- Korzystnym wpływie na leczenie uszkodzeń i stanów zapalnych tkanek miękkich (mięśni, ścięgien, więzadeł, rozścięgien)
- Korzystnym wpływie na gojenie się ran i owrzodzeń
- Leczeniu złamań kości (zwiększenie unaczynienia i głębsze formowanie się kostniny)
- Działaniu przeciwbólowym
- Przeciwobrzękowym
- Przeciwzapalnym
- Przeciwbakteryjnym
10. Pole magnetyczne
magnetoterapia to zabieg fizykalny, polegający na oddziaływaniu zmiennym polem magnetycznym na ustrój. Pod jego wpływem jony znajdujące się w komórkach ciała ulegają przemieszczeniom, powodując hiperpolaryzację błony komórkowej i tym samym wzmagają przemianę materii. Poprawione ukrwienie w komórce poprzez działanie pola magnetycznego wywołuje podniesienie ciśnienia parcjalnego tlenu, co powoduje lepsze wykorzystanie tlenu przez komórkę. Zaletą pola magnetycznego jest równomierne przenikanie wszystkich tkanek i uruchamianie różnego rodzaju procesów komórkowych. Wpływ pola magnetycznego na ustrój polega na:
- Działaniu przeciwbólowe
- Działaniu przeciwzapalne ( wpływ na ukl.immunologiczny i mikrokrążenie)
- Zwiększeniu wychwytywania tlenu przez tkanki
- Mobilizacji mikrokrążenia
- Stymulacji krążenia obwodowego ( rozszerzenie naczyń)
- Działaniu przeciwobrzękowym
- Przyśpieszeniu procesów regeneracji tkanek miękkich ( wpływ na replikacje i transkrypcje kwasow nukleinowych, syntezę białek oraz metabolizm komorek)
- Przyśpieszeniu procesu zrostu kostnego
- Działanie uspokajające
Wskazania do magnetoterapii:
- Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,( dyskopatie, lumbalgie) i stawów kończyn
- Zapalenie stawów i tkanek okołostawowych
- Stany zapalne nerwów (np. trójdzielnego, międzyżebrowych, kulszowego)
- Pourazowe choroby narządu ruchu: złamania, zwichnięcia, uszkodzenia torebki stawowej, więzadeł i mięśni
- Utrudnione gojenie się ran
- Zaburzenie krążenia obwodowego ( np. w następstwie miażdżycy naczyń czy niewydolności wieńcowej)
- Stany zapalne nerwów
- Osteoporoza
- Zaburzenie przemiany materii
- Bole głowy
- Owrzodzenia i zmiany troficzne podudzi
*Człowiek nie ma żadnych receptorów pola magnetycznego – dlatego nie istnieje możliwość odczuwania pola magnetycznego jakimkolwiek zmysłem, natomiast pole to może indukować różne reakcje składników organizmu ( zależnie od tego czy są to diamagnetyki (oksyhemoglobina, elektrolity), paramegnetyki ( hemoglobina, wiekszość gazów i liczne metale wchodzące w skład enzymow) czy ferromagnetyki ( Fe, Nikiel, Kobalt) , które poprzez zmianę procesow fizjologicznych ( np. przepuszczalności błon komórek) mogą być odczuwalne . Magnetostymulacja zależnie od programu trawa od kilku do 20 min, Magnetoterapia w st. ostrym (częstotliwośc 1-5Hz, natężenie <3mT, czas 5-30min), podostrym (5-20Hz, 20 min, <5mT) , przewlekłe (20-50Hz, , 7-10mT, 30min). Seria 5-15x co drugi
11. Sollux
zabieg fizykoterapeutyczny polegający na zastosowaniu promieniowania podczerwonego w celach leczniczych. Efekt zabiegu zależy od zastosowania specjalnego filtra.
- Filtr niebieski – przepuszcza promienie niebieskie i ogranicza cieplne, wykazując w ten sposób działanie przeciwbólowe, uspokajające, obkurczające naczynia krwionośne. Stosuje się go w nerwobólach, stanach pourazowych, zaburzeniach naczynioruchowych, chorobie zwyrodnieniowej, odmrożeniach i przeczulicy.
- Filtr czerwony – przepuszcza promienie czerwone widzialne i podczerwone. Stosowany w stanach zapalnych tkanek miękkich, w celu przyśpieszenia resorpcji wysięków, mięśniobólach i źle gojących się ranach.
12. Sauna
pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura i wysoka lub niska wilgotność (w zależności od rodzaju sauny), w którym spędza się od kilku do kilkunastu minut. Pobyt w saunie ma właściwości poprawiające krążenie. Po pobycie w saunie bierze się zwykle kąpiel w chłodnej wodzie
Wskazania
- Przewlekłe choroby takie jak: napięcie mięśni grzbietu, przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów[1], zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
- Obturacyjne choroby płuc: astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc[2].
- Ogólne wskazania: dla poprawy wydolności (podnosi wydolność w sportach wytrzymałościowych[5]) i ogólnego stanu zdrowia, jako środek hartujący przy obniżonej odporności.
- Anoreksja[6].
- Depresja oraz inne zaburzenia na tle nerwowym (po konsultacji z lekarzem)[7]
- Bóle reumatyczne, ale nie neuropatyczne[8].
Przeciwwskazania
- Reumatoidalne: w ostrym stanie reumatycznym.
- Pulmonologiczne – infekcje: przeziębienie, gruźlica, ostry stan astmatyczny.
- Kardiologiczne[9]: niewydolność serca, krążenia i wieńcowa ze stenokardią spoczynkową, niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego[10] oraz inne choroby serca i nadciśnienie (najlepiej korzystać po konsultacji z lekarzem).
- Inne: ciąża, ostre stany zapalne, wrzody, guzy, ogniska zakażenia (np. przy bólu zęba), choroby weneryczne, padaczka[9], jaskra, stulejka, impotencja, daltonizm i inne (wskazana jest konsultacja z lekarzem). Korzystanie z sauny nie jest jednak przeciwwskazane u większości osób z chorobą niedokrwienną serca[11].
- Nadużywanie alkoholu, kokainy[9], kac[12].
- Ortopedyczne: osoby posiadające implanty np. endoproteza stawu biodrowego.
- Niedawno przebyte zabiegi chirurgiczne.
- Przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych.
13. masaż leczniczy grzbietu i kręgosłupa
forma terapii manualnej, która wykorzystuje przede wszystkim bodźce mechaniczne optymalizując pracę mięśni poprzez efekt bezpośredni ( w miejscu zadziałania bodźca - ucisku) oraz pośredni (na drodze odruchowej). w trakcie masażu zwiększa się przepływ krwi i limfy, a tym samym zwiększa dopływ tlenu, substancji ożywczych i przemiany materii co stymuluje naskórek, skórę, mięsnie i tkankę łączną do regeneracji i odbudowy. Wpływa na rozluźnienie napięcia mięśni oraz pozytywnie na układ nerwowy likwidując efekty stresu i przemęczenia.
Kinezyterapia jest podstawą rehabilitacji leczniczej, Obejmuje całość zagadnień związanych z leczeniem ruchem. W całokształcie leczenia pacjenta, to właśnie kinezyterapia pod postacią różnego rodzaju form i metod leczenia ruchem jest tą fazą leczenia która przez przywrócenie sprawności fizycznej stwarza warunki do dalszej rehabilitacji. W zakres kinezyterapii wchodzi również gimnastyka wyrównawcza oraz korekcyjna a także wiele metod rehabilitacyjnych opierających swoje działanie na pobudzaniu układu mięśniowo - szkieletowego oraz nerwowego przywracając im pełną sprawność.
Wskazaniem do stosowania tej formy fizjoterapii jest ogólnie rozumiane upośledzenie sprawności fizycznej człowieka. Ograniczenie jakościowe i ilościowe zakresów ruchu w poszczególnych stawach obwodowych oraz kręgosłupa i miednicy. Do zadań kinezyterapii należy więc przywrócenie pełnej sprawności ruchowej jeśli jest to tylko możliwe w danej jednostce chorobowej lub zaistniałej dysfunkcji, bądź w przypadku schorzeń przewlekłych przywrócenie maksymalnej sprawności jaką uda się uzyskać.
Wpływ ćwiczeń na organizm
- Wpływ ćwiczeń na stawy i kości. Odpowiednio stosowane ćwiczenia mają zasadniczy wpływ na zakres ruchu w stawie. Działając profilaktycznie utrzymują one pełny zakres ruchu w stawach a w przypadkach ograniczenia ruchu mogą wpłynąć na zwiększenie jago zakresu. Ćwiczenia i ruch kształtują powierzchnie stawowe a w odniesieniu do części miękkich stawu - torebki stawowej i więzadeł - kształtują ich elastyczność i sprężystość. Również uwapnienie kości w bardzo dużej mierze zależy od aktywności ruchowej, ćwiczeń i obciążenia powierzchni stawowych. Bezruch doprowadza do odwapnienia układu kostnego, zaburzeń w jego ukrwieniu i do bolesności kości.
- Wpływ ćwiczeń na mięśnie.Wpływ ćwiczeń na mięśnie. W przypadku mięśni zdrowych ćwiczenia powodują zwiększenie masy mięśniowej i siły. W przypadku porażeń lub niedowładów odpowiednio dobrane ćwiczenia przywracają czynność mięśni oraz poprawiają ich siłę. Ćwiczenia utrzymują prawidłową długość i i elastyczność mięśni oraz poprawiają ich zdolność reagowania na bodźce pochodzące z układu nerwowego. Układ mięśniowy zwany jest drugim sercem, gdyż podczas pracy mięśnie wspomagają przepływ krwi, zwłaszcza żylnej oraz chłonki co powoduje odciążenie pracy serca.
- Wpływ ćwiczeń na układ nerwowy.Ruch jest bodźcem dla układu nerwowego, w zależności od swojej formy może na ten układ działać pobudzająco lub uspokajająco. Ponadto ruch działa na układ nerwowy wielopłaszczyznowo. Ruch bierny - wykonywany przez drugą osobę powoduje zmianę ułożenia kończyny, rozciągniecie torebki stawowej oraz struktur przystawowych i działa jako bodziec proprioceptywny czyli głęboki. Ćwiczenia czynne pobudzają ośrodkowy układ nerwowy, rozwijają pamięć ruchową oraz szybkość i łatwość oddziaływania na bodźce zewnętrzne. Specjalne ćwiczenia mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej. Ćwiczenia oraz ogólnie rozumiana aktywność fizyczna są bardzo pomocne w walce ze stresem - poprawiają samopoczucie.
- Wpływ ćwiczeń na układ oddechowy.Przez zastosowanie odpowiednich ćwiczeń można nauczyć pacjenta prawidłowego oddychania oraz zwiększyć pojemność życiową płuc co zasadniczy wpływ na wysycenie krwi tlenem. Prawidłowa czynność oddechowa, elastyczne tkanka płuc, oraz mocne mięśnie oddechowe mają zasadniczy wpływ na kształtowanie się klatki piersiowej i postawy człowieka. Prawidłowo działający i wydolny układ oddechowy ma zasadniczy wpływ na wydolność i prawność fizyczną człowieka, a ćwiczenia kształtujące jego sprawność mają ogromny wpływ na zdrowienie w przypadku wielu schorzeń tego jak i pozostałych układów organizmu.
- Wpływ ćwiczeń na układ krążenia. Właściwie dozowane ćwiczenia, ruch oraz praca zwiększają wydolność i sprawność układu krążenia. Wpływają na tętnice i żyły powodując ich uelastycznienie oraz wzmocnienie ich ścianek, jak również wpływają na utrzymanie prawidłowego ciśnienie krwi. Pośrednio poprzez ćwiczenia fizyczne oddziałujemy na mięsień sercowy zwiększając jego siłę, a pracujące mięśnie działają jak pompa ssąco - tłocząca krew co wspomaga jego pracę.
Trening behawioralno-poznawczy : edukacja chorego, by mógł w sposób jak najbardziej optymalny spełniać swe codzienne obowiązki pomimo choroby. Terapeuta musi nauczyć chorego innego niż dotąd wykonywania zwyczajnych, codziennych czynności. Uczyć go jak nakładać skarpetki czy buty, gdy pochylanie się wywołuje gwałtowny ból; w jaki sposób siedzieć, gdy dłuższe pozostawanie w tej pozycji także nasila objawy; jak wstawać z pozycji siedzącej i uniknąć przy tym bólu, który towarzyszy prostowaniu pleców? Jak myć włosy? Jak wytrzeć ręcznikiem stopy? W jaki sposób wstawać z łóżka? Jak podnieść z podłogi przedmiot? Zadaniem terapeuty jest również wzbudzanie motywacji - wzbudzenie w pacjencie pozytywnych oczekiwań wobec leczenia a także doprowadzenie pacjenta do przejęcia odpowiedzialności za styl życia ( redukcja nadwagi, zmiana trybu życia i pracy, szeroko p
Takich strategii ruchowych uczy się pacjent od pierwszych dni leczenia, gdyż to one (w połączeniu z odpowiednio dobranym ćwiczeniem) pozwalają opanować bóle.