music
menu
powrót

KRIOLEZJA – nowoczesna skuteczna metoda mikroinwazyjnego leczenia bólu


kriolezja.jpgKriolezja autor lek.Katarzyna Światkowska-Wróblewska
( krioanalgezja, krioneuroablacja, krioneuroliza, selektywne odnerwienie , eng. cryoneuromodulation) 
potocznie zwana „ zamrożeniem/ hibernacją nerwu”

- to przezskórna,  bezpieczna i wysoce skuteczna metoda mikroinwazyjnego zabiegowego leczenia bólu , której celem jest długotrwała redukcja dolegliwości bólowych uzyskiwana  przy zastosowaniu generatora niskiej temperatury.


Procedura polega na odwracalnym czasowym i selektywnym wyłączeniu funkcji czuciowych wyselekcjonowanych struktur nerwowych, co jest równoznaczne z czasowym przerwaniem przewodzenia w zakresie dróg projekcyjnych obwodowego układu nerwowego i w efekcie  powoduje długotrwały efekt przeciwbólowy . Ze względu na swoją skuteczność, bezpieczeństwo i odwracalność jest to metoda coraz bardziej preferowana w zespołach bólu przewlekłego, ze szczególnym uwzględnieniem przypadków, gdy jest on oporny na leczenie farmakologiczne i wywołany przez nerwy czuciowe. Ze względu na wielokierunkowy, złożony mechanizm powstawiania, przewodzenia i odczuwania, ból często jest lekooporny i stanowi element bardzo istotnie obniżający komfort życia.  Zgodnie z wytycznymi Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu (IASP The International Associacion for the Study od Pain)  aktualnie zaleca się terapię multimodalną z wykorzystaniem niefarmakologicznych alternatyw leczenia analgetycznego. Ból nie jest zjawiskiem izolowanym , bodźcowi  nocyceptywnemu towarzyszą reakcje ogólnoustrojowe związane np. z  pobudzeniem układu  współczulnego (przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego), wzmożeniem wydzielania niektórych hormonów (np. hormonów kory nadnerczy) czy reakcje emocjonalne i immunologiczne mające ogólnoustrojowy wpływ na organizm.
Kriolezja należy do technik NEUROLEZJI , których celem jest uzyskanie długotrwałego, ale odwracalnego , zamierzonego i precyzyjnie zlokalizowanego uszkodzenia struktur obwodowego układu nerwowego przy użyciu niskich (kriolezja) lub wysokich (termolezja) temperatur generowanych z pomocą podtlenku azotu  lub prądu o wysokich częstotliwościach.
Przebieg zabiegu  : Metoda polega na precyzyjnym przezskórnym wprowadzeniu  aplikatora niskich temperatur ( kriosondy) do miejsca zaplanowanego uszkodzenia tkanki nerwowej przewodzącej impulsy bólowe. Prawidłowa lokalizacja sondy jest weryfikowana przy pomocy fluoroskopii (RTG) lub w niektórych przypadkach ultrasonograficznie (USG). Dodatkowo sondy posiadają wbudowany stymulator, ułatwiający zlokalizowanie właściwego nerwu, oraz czujnik monitorujący  temperaturę końcówki aplikatora w trakcie zabiegu. Generator  podtlenku azotu  rozprężając gaz powoduje powstanie na zakończeniu aplikatora temperatury ok. -89ºC. Działanie niskiej temperatury na niewielkiej długości nerwu obwodowego przez ściśle określony czas niszczy strukturę wewnętrzną nerwu uniemożliwiając przewodzenie impulsów, w tym bodźców bólowych. W eksperymentalnych badaniach histologicznych udowodniono, że zamrożenie powoduje dezintegrację aksonów i osłonki mielinowej, pozostawiając jednak nie uszkodzoną tkankę łączną wraz z proteinami, kolagenem I, cytokinami oraz czynnikami wzrostu (m.in.promotorem  regeneracji nerwu  BMP-6)  i zachowując integralność nerwu w obrębie śródnerwia (endoneurium , osłonka Keya-Retziusa ), perineurium i epineurium -  uszkodzenie typu axonotmesis wg klasyfikacji Seddona, stopień II Sunderlanda. Efekt zamrożenia nerwu obwodowego powodujący brak odczuwania bólu utrzymuje się zwykle od sześciu miesięcy do dwóch lat. Nie jest jednak nieodwracalny, gdyż regeneracja nerwu obwodowego  w przypadku uszkodzenia włókien a nie ciał komórek nerwowych jest możliwa ( przy zachowanej integralności nerwu obwodowego) ,  ale proces ten postępuje powoli (według Tinela nerw obwodowy regeneruje się z szybkością 1 mm dziennie, natomiast według Seddona 1,5 ± 0,2 mm dziennie ).  Pacjent w tym czasie nie odczuwa dolegliwości bólowych lub są one bardzo znacznie zredukowane. Nerw jest znieczulony, ale nie jest definitywnie zniszczony, co zapobiega powstawaniu bolesnych i opornych na leczenie nerwiaków. Z upływem czasu nerw poddany kriolezji ulega regeneracji wzdłuż swojego naturalnego przebiegu ( regeneracja strukturalna) i jego fizjologiczne funkcje powracają ( regeneracja czynnościowa). Zabieg można powtarzać uzyskując wydłużenie efektu przeciwbólowego. Dodatkowy efekt autoimmunologiczny przedłuża działanie analgetyczne.
Kriolezja jest czynnościowym niefarmakologicznym odpowiednikiem blokad nerwowych, pozbawionym działania ubocznego i ogólnoustrojowego, wywoływanego przez  farmaceutyki sterydowe i  substancje  znieczulające oraz alkohole  znajdujące zastosowanie w blokadach diagnostycznych czy terapeutycznych. Jest metodą leczenia bólu szczególnie polecaną u pacjentów z alergiami lub zaburzeniami rytmu serca, których stan może nie pozwalać na blokady farmakologiczne. Zablokowanie funkcji nerwu wywołuje skuteczny efekt przeciwbólowy nawet wtedy, gdy nie jest możliwe leczenie narządu stanowiącego przyczynę dolegliwości.
Kriolezja jest wykonywana w ramach procedury jednodniowej  metodą przezskórną, przeprowadzana w nowoczesnym sterylnym pomieszczeniu zabiegowym pod kontrolą lekarza specjalisty oraz urządzeń obrazujących. Procedura jest szybka i bezpieczna. Jest to zabieg minimalnie inwazyjny, nie wymaga konieczności zakładania szwów ani długiego monitoringu klinicznego i hospitalizacji. Po krótkiej obserwacji pacjent może powrócić do domu i codziennej aktywności. Przeciwwskazania występują niezwykle rzadko ( patrz niżej). W przypadku regeneracji nerwu i powrotu dolegliwości zabieg można bezpiecznie powtórzyć. Powtórna kriolezja jest możliwa do przeprowadzenia ponownie bez żadnego dodatkowego ryzyka dla pacjenta.
Kriolezja jest nowoczesnym, skutecznym, mikroinwazyjnym , specjalistycznym zabiegiem umożliwiającym długotrwałą redukcję dolegliwości przy minimalnym ryzyku. Procedura może być terapią bólu z wyboru lub być leczeniem alternatywnym w przypadku przeciwskazań do zastosowania innych metod np. farmakoterapii czy leczenia operacyjnego.

Ta metoda walki z bólem  znajduje zastosowanie między innymi w : neurochirurgii, neurologii, ortopedii, chirurgii,  ginekologii, urologii, seksuologii i okulistyce.


Wskazania:
- odnerwienie stawów międzykręgowych  w przewlekłym bólu okolicy lędźwiowo-krzyżowej lub szyjnej  kręgosłupa wywołanym  przeciążeniem stawów międzykręgowych (lumbar facet joint syndrome) lub zmianami zwyrodnieniowo-wytwórczymi
- odnerwienie stawu krzyżowo-biodrowego w przewlekłym bólu krzyża spowodowanym  nieprawidłowościami w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych
- bóle głowy i karku w przypadku neuralgii potylicznej
- ból  pleców i kończyn dolnych w następstwie patologii stawów kręgosłupa lędźwiowego lub chorób stawów obwodowych
- krioblokada w bólach związanych z patologią w zakresie więzadeł międzykolcowych i wyrostków ościstych
- bóle twarzy (m.in. neuralgia nerwu trójdzielnego)
- tiki twarzowe w zaburzeniach motorycznych nerwu twarzowego ( efekt blokady gał. skroniowej utrzymuje się 3 m-ce)
- krioblokada bólu w różnych postaciach neuropatii obwodowych
- krioblokada w bólu nowotworowym
- krioblokada w bólu fantomowym
- krioblokada w przypadku bólu kończyny górnej w przebiegu zapalenia nerwu nadłopatkowego
- leczenie zespołu  bolesnego barku
- leczenie zesp. „łokcia tenisisty” i „łokcia golfisty" oraz "ostrogi piętowej";
- leczenie bólu ściany klatki piersiowej: nerwiaki po torakotomiach, uporczywy ból po złamaniach żeber,  nerwoból zlokalizowany w obrębie klatki piersiowej po przebytym półpaśćcu
- bolesne nerwiaki
- bóle kości ogonowej
- neuropatie kroczowe i zab. urologiczne ( np. pęcherz neurogenny)
- bóle głowy w przebiegu ch. neurologicznych : np. klasterowego bólu głowy, migreny przewlekłej
- inne


Przeciwskazania:
- ciąża ( w przypadku konieczności zastosowania promieniowania rentgenowskiego)
-infekcje i zakażenia (zwł.w miejscu planowanego wprowadzenia sondy )
- koagulopatie ( zab. krzepliwości krwi )
-wymagana jest świadoma zgoda na zabieg


Zalety zastosowania zabiegów kriolezji :
Skuteczność, bezpieczeństwo, odwracalność, długi efekt przeciwbólowy, brak efektów ubocznych, niewiele przeciwskazań,  szybkość procedury, brak konieczności hospitalizacji, powtarzalność, precyzyjność, mikroinwazyjność, procedura przezskórna, selektywność
Leczenie bólu niskimi temperaturami było szeroko znane w czasach historycznych : Hipokrates ( 460-377 przed Chrystusem), następnie stosowali je starożytni Egipcjanie i Awicenna w Persji  (A.D.982–1070) , chirurdzy Napoleona Bonaparte zauważyli podczas batalii Moskiewskiej, że  na pół-zamrożeni żołnierze znosili lepiej ból poamputacyjny i pourazowy. Ciekły azot w celach medycznych został zastosowany po raz pierwszy w 1950r. Krioterapia na przestrzeni wieków była progresywnie doskonalona.
Po kwalifikacji neurochirurgicznej  zabiegi eliminujące dolegliwości bólowe metodą kriolezji  wykonywane są z wykorzystaniem urządzenia o najbardziej zaawansowanej technologii medycznej - Cryo-S Electric II PAINLESS


Zapisy dotyczące konsultacji i kwalifikacji neurochirurgicznych do zabiegu kriolezji oraz wyznaczenie terminu  zabiegu są możliwe

pod numerem telefonu 

 

537 446637 Wrocław OTO-MED. Ul.Zwycięska 14E/4

 

602558878  Poznań Szpital św. Wojciecha ul.Krzywoustego 114

 

literatura:

1.Trescott (2003). "Cryoanalgesia in Interventional Pain Management". Pain Physician 6: 345–360

2.Zhou (1995). "Mechanism research of cryoanalgesia". Neurological Research 17 (4): 301–311.

3.Zhou (2003). "Cryoanalgesia: electrophysiology at different temperatures". Cryobiology 46: 26–32

4.Savastano (2014). "Sciatic nerve injury: A simple and subtle model for investigating many aspects of nervous system damage and recovery". Journal of Neuroscience Methods 227: 166–180

5. Evans (1981). "Cryoanalgesia: the response to alterations in freeze cycle and temperature". British Journal of Anesthesiology 53 (11): 1121–1127

6. Lundy-Eckman (2007). Neuroscience: Fundamentals for rehabilitation (3rd ed.). St. Louis, MIssouri: Elsevier Saunders

7. Burnett (2004). "Pathophysiology of peripheral nerve injury: a brief review". Neurosurgical Focus 16 (5): E1

8. Moesker (2014). "Treatment of phantom limb pain by cryoneurolysis of the amputated nerve". Pain Practice 14 (1): 52–56

9. Mayer (1988). Functional restoration for spinal disorders: the sports medicine approach. Philadelphia: Lea & Febiger